Tradycje bożonarodzeniowe w Polsce

Święta Bożego Narodzenia to czas, kiedy spotykamy się w gronie najbliższych przy pięknie ubranej choince i suto zastawionym stole. Podczas tych świąt towarzyszy nam wiele zwyczajów i tradycji – często są one przekazywane z pokolenia na pokolenie i nie są znane w innych krajach Europy oraz świata. Wielu cudzoziemców przyjeżdżających do naszego kraju pyta, jak obchodzi się święta w Polsce. Zobaczmy, jakie tradycje bożonarodzeniowe są w Polsce kultywowane do dzisiaj i bez których większość z nas nie wyobraża sobie świąt Bożego Narodzenia.

Od kiedy obchodzone są Święta Bożego Narodzenia?

Kościół wprowadził Święta Bożego Narodzenia w celu uczczenia tajemnicy narodzenia Jezusa Chrystusa. Pierwsza informacja o tym święcie pochodzi z IV wieku. Pierwszy dzień Bożego Narodzenia przypada 25 grudnia, zaś 24 grudnia przypada Wigilia. Tego dnia wieczorem (zgodnie z tradycją, gdy na niebie pojawia się pierwsza gwiazdka) w większość domów zasiada się do uroczystej kolacji. To najważniejsza kolacja w roku, podczas której dzielimy się opłatkiem. Na wigilijnym stole w Polsce pojawiają się wyłącznie postne potrawy – oczywiście tylko w domach osób, które są wierne tradycji. Obowiązkowy post w tym dniu został zniesiony już kilkanaście lat temu, a dokładniej w 1983 roku.

jak obchodzi się święta w Polsce
Kolorowa zawieszka na choinkę

Jak obchodzi się święta w Polsce?

Boże Narodzenie poprzedza w Polsce czas radosnego oczekiwania na narodzenia Jezusa Chrystusa, czyli adwent. Okres oczekiwania kończy się w wigilię 24 grudnia. Tradycyjna polska wigilia rozpoczyna się, o czym już wspominaliśmy, z pierwszą gwiazdką na niebie. Jak każe obyczaj, kolacja wigilijna zaczyna się od modlitwy i dzielenia się opłatkiem. Tradycyjnie też pod obrusem na stole wigilijnym musi znaleźć się sianko. Na stole ustawia się jedno nakrycie więcej niż liczba osób, które mają przy nim zasiąść. To dodatkowe miejsce jest przeznaczone dla niespodziewanego gościa. Wigilii towarzyszy radosne śpiewanie kolęd. To, jak obchodzi się święta w Polsce dla gości z zagranicy jest często ogromnym zaskoczeniem.

Co jest symbolem Bożego Narodzenia?

Tradycje bożonarodzeniowe w Polsce często wywodzą się z obrzędów słowiańskich, a niektóre sięgają jeszcze dalej. Najbardziej popularną dekoracją bożonarodzeniową jest oczywiście choinka, która pojawiła się w naszym kraju w XVIII wieku. Wcześniej u sufitu wieszano podłaźniczkę – ścięty czubek iglastego drzewka. Szklane bombki, którymi dzisiaj najchętniej dekorujemy choinki, pojawiły się po raz pierwszy w Niemczech w 1847 roku. Obecnie modne jest dekorowanie świątecznego drzewka naturalnymi ozdobami. W ten trend doskonale się wpisują drewniane bombki na choinkę. Obok nich świetnie będą wyglądały inne naturalne ozdoby – orzechy, suszone plasterki pomarańczy, własnoręcznie upieczone pierniczki.

stare polskie tradycje bożonarodzeniowe
Drewniane bombki na choinkę

Jakie potrawy pojawiają się na wigilijnym stole w Polsce?

Zwyczaje na Boże Narodzenie sięgają czasów słowiańskich, a wiele z nich ma swoje korzenie nawet w czasach rzymskich. Wielu historyków przypuszcza, że niektóre tradycje bożonarodzeniowe sięgają obchodzonych w starożytnym Rzymie Saturnaliów. Wigilia Bożego Narodzenia w wielu regionach naszego kraju obfituje w różne przesądy. Nadal mnóstwo osób wierzy, że jaka jest Wigilia, taki będzie cały dzień. Na wigilijnym stole może, ale nie musi pojawić się dwanaście potraw – zawsze jednak muszą one być postne. Pojawiają się więc ryby w przeróżnej postaci – na wielu stołach tego wieczoru króluje karp. Wśród potraw wigilijnych obowiązkowe są też uszka lub pierogi z grzybami, zupa grzybowa albo czerwony, czysty barszcz, kapusta z grzybami, kompot z suszonych owoców. Zgodnie z tradycją musimy spróbować każdego dania – tylko wtedy zapewnimy sobie powodzenie w nadchodzącym roku.

Jakie są atrybuty Świąt Bożego Narodzenia?

Stare polskie tradycje bożonarodzeniowe mają źródło w wierzeniach pogańskich. Tak jest między innymi z choinką – w wielu kulturach przedchrześcijańskich iglaste drzewko przystrajano na różne święta jako symbol płodności i odradzania się życia. Pierwszy dzień Bożego Narodzenia spędza się w Polsce z rodziną, dopiero drugiego dnia świąt można odwiedzać przyjaciół i znajomych. Atrybutem Bożego Narodzenia są także kolędy, szopka i prezenty pod choinką, na które z utęsknieniem czekają przede wszystkim dzieci. W zależności od regionu zarówno dzieci, jak i dorosłych prezentami obdarowuje święty Mikołaj, Gwiazdka, Aniołek albo Dzieciątko. Po kolacji wigilijnej wiele rodzin w naszym kraju udaje się do kościoła na Pasterkę – to uroczysta msza święta odprawiana w większości parafii o północy. Drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia, czyli 26 grudnia, w kościele katolickim jest wspomnieniem świętego Szczepana – pierwszego męczennika.

zwyczaje na Boże Narodzenie
Zawieszka z drewna na choinkę

Gdzie kupisz zawieszki ze zdjęć?

Chcesz kupić taniej? Wpisz w sklepie kod rabatowy „UZNANIE” i ciesz się niższą ceną.